نخستوزير قطر اعلام کرد که مذاکرات سران اتحاديه عرب و گروههای سياسی لبنان برای پايان دادن به بحران اين کشور به بنبست رسيده است. در صورت شکست مذاکرات امکان ايجاد "سپاه صلح" عربی برای برقراری صلح در لبنان افزايش میيابد.
شامگاه دوشنبه، ۳۰ ارديبهشت، شيخ حمد بن جاسم آلثانی، نخستوزير قطر ضمن اعلام اين خبر که مذاکرات به بنبست رسيده است، تاکيد نمود، که او برای "رسيدن به يک راه حل" برای بحران سياسی لبنان همچنان تلاش خواهد کرد. پس از اعلام اين خبر، برخی نيروهای لبنانی ابراز اميدواری کردند که اتحاديه عرب يک "سپاه صلح" برای برقراری امنيت و ثبات در لبنان ايجاد کند.
موضوعات مورد بحث
در جلسهای که پيش از سفر رهبران لبنانی به دوحه در بيروت تشکيل شد، قرار بر اين شد که دو موضوع تشکيل دولت وحدت ملی و قانون انتخابات جديد در قطر بررسی شود. رهبران جناح اکثريت اما، به اين موضوع اعتراض کردند و گفتند که حزبالله و همپيمانان آن در اپوزيسيون قصد دارند از پيروزی نظامی به دست آمده در جنگهای شهری استفاده کنند و دستورکار خاص خود را بر جلسات گفتوگو تحميل کنند.
امين جميل، رييس حزب کتايب و رييسجمهور پيشين لبنان در اين زمينه گفت: «نمیتوان حادثه استفاده حزبالله از سلاح در داخل لبنان را به فراموشی سپرد. به همين دليل موضوع سلاح حزبالله نيز بايد مورد بررسی قرار گيرد».
فواد سنيوره، نخستوزير لبنان نيز گفت: «استفاده حزبالله از سلاح عليه لبنانیها امری نابخشودنی است. اين موضوع بايد به بحث گذاشته شود تا ديگر شاهد چنين حوادثی در کشور نباشيم چرا که اينگونه اتفاقات راه را برای فعاليت گروههای سلفی و تندرو در لبنان باز میکند».
در نهايت تمامی رهبران لبنانی به جز حسن نصرالله دبيرکل حزبالله با هواپيمايی قطری، بيروت را به مقصد دوحه ترک کردند. اين رخداد که در سالهای اخير بیسابقه بود باعث خوشحالی بسياری از مردم لبنان شد.
بحران کنونی از ديد مردم لبنان
شبکه نيو.تی.وی در گزارشی ويژه اقدام به نظرسنجی از مردم کرد. بيشتر مردم لبنان رهبران کشور را عامل نابسامانیها و درگيریها دانسته و ابراز میداشتند که در مدت عدم حضور آنها، لبنان حتما روزهای آرامی را خواهد داشت. برخی از مردم نيز در برابر فرودگاه بيروت تجمع کرده و تابلوهايی را با خود حمل کردند که بر روی آن نوشته شده بود: «اگر توافق نکرديد به کشور بازنگرديد».
در اولين دور از گفتوگوها در قطر که روز شنبه برگزار شد، نتيجه قابل توجهی به دست نيامد و اختلاف اصلی کماکان بر سر موضوع سلاح حزبالله بود. جلسه صبح يکشنبه نيز منجر به نتيجه خاصی نشد و سپس عصر همانروز به دليل اختلافات به وجود آمده، امير قطر جلسه گفتوگو را لغو کرد و اقدام به ميانجيگری ميان رهبران لبنانی نمود.
جناح اکثريت با هرگونه بحث و بررسی موضوع دولت وحدت ملی و قانون انتخابات مشکلی نداشته و در مقابل اپوزيسيون نيز همين نظر را از خود نشان میدهد. اپوزيسيون در موضوع دولت وحدت ملی اصرار دارد تا يک سوم اعضای کابينه را از آن خود کند و اين موضوع با مخالفت آشکار جناح مقابل همراه بود.
در همين حال بحث پيرامون قانون انتخابات نيز تاکنون نتيجهای نداشته است. جناح اکثريت معتقد است بايد قانون انتخابات به گونهای تنظيم شود که مناطق دايره انتخاباتی را تشکيل دهند. اين در حاليست که اپوزيسيون معتقد است هر شهری بايد دايره انتخاباتی خاص خود باشد.
مذاکرات، گرفتار در دوری باطل
روند مذاکرات پس از سه روز به گونهای بوده که گويی در دايرهای باطل دور میزند، طوری که مذاکرهکنندگان هر از چند گاهی به بنبستی به نام «بررسی سلاح حزبالله» برخورد میکنند.
حسين الحاج حسن از اعضای هيئت اعزامی حزبالله به قطر گفت: «ما موافقت کرديم که موضوع سلاح حزبالله در قطر بررسی شود ولی تعهدی نداديم که اين بررسی به نتيجه نيز ختم شود. اکنون در اين مورد بحث و بررسیهايی صورت گرفته ولی رهبران جريان "۱۴ مارس" قصد دارند از اين بحثها به نتيجه برسند که اين امر از نظر ما قابل قبول نيست».
برخی رسانهها پيشبينی کردهاند که جلسات گفتوگوها بدون دستيابی به نتيجهپايان پذيرفته و با بازگشت رهبران لبنانی به کشور، تنشهای سياسی بار ديگر شروع میشود.
advertisement@gooya.com |
|
در همين حال عمرو موسی، دبيرکل اتحاديه عرب گفت: «بايد پيش از هر اقدامی، رييسجمهور جديدی برای لبنان انتخاب شود. اين موضوع میتواند آغازی بر حل و فصل تمامی مشکلات سياسی لبنان باشد».
اپوزيسيون لبنان نيز از زبان ميشل عون، رهبر جريان آزاد ملی با اظهارنظر موسی مخالفت کرده و ضمن ابراز تعجب از اين سخنان، تنها راهکار را در تشکيل دولت وحدت ملی دانست.
در حالی که پيش از سفر رهبران لبنانی به قطر، اميدهايی برای حل مشکلات سياسی لبنان وجود داشت، اکنون با گذشت چهار روز از مذاکرات اين اميدها رفته رفته تبديل به یأس میشود.
در همين حال دومين ناو جنگی آمريکا نيز به سواحل لبنان رسيده و گفته میشود ناو سومی نيز در راه است که اکنون در سواحل يونان قرار دارد. اين موضوع در کنار سفر جورج بوش به اسراييل و حمايت قاطع از تلآويو در مقابل حملات تند بوش به ايران و سوريه، باعث ايجاد نگرانیهايی در مورد آينده لبنان در سايه درگيریهای منطقهای شده است.
علی مهتدی، گزارشگر دويچهوله در بيروت