محققان ایرانی موفق به تكثیرسلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی شدند، ایرنا

محققان مركز فوق تخصصی درمان ناباروری ابن سینا موفق شدند برای نخستین بار در جهان سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی را در محیط آزمایشگاهی تكثیركنند .

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاددانشگاهی - ابن سینا، دكتر ' محمد مهدی آخوندی 'رییس پژوهشگاه و مركز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مكرر ابن سینا با بیان این مطلب گفت :تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی در آزمایشگاه برای اولین بار در جهان توسط محققان ایرانی میسر شده و اخیرا مجله نیچر (Nature Review Urology) نیز ضمن اشاره به نتایج این تحقیقات از آن به عنوان سنگ بنای روش های نوین درمان ناباروری مردان نام برده است.

وی خاطرنشان كرد : این پژوهش حاصل تلاش مشترك محققان پژوهشگاه ابن سینا و دانشگاه آمستردام هلند است كه نتایج آن در سال های 2009 و 2011 میلادی در مجله انجمن پزشكی امریكا (JAMA-Journal of American Medical Association) با ضریب تاثیر 30 ( Impact Factor ) به چاپ رسید.

آخوندی افزود: در حال حاضر یكی از مهم ترین عوارض ناشی از روش های شیمی درمانی برای بیماران سرطانی ، 'ناباروری' است كه تبعات فردی و اجتماعی وسیعی برای فرد بیمار دارد. اگر چه امكان برداشتن بخشی از بافت تخمدان ، فریز آن و پیوند مجدد آن پس از اتمام درمان سرطان در دختران و زنان مبتلا به سرطان وجود دارد و یا در مردان بالغ فریز اسپرم ها و استفاده آتی آنها جهت باروری ازسال ها قبل میسر شده است اما در پسران مبتلا به سرطان این امكان وجود ندارد چون اسپرم سازی پس از سن بلوغ آغاز می شود.

رییس مركز فوق تخصصی ابن سینا اظهار داشت : در سال های اخیر پژوهشگران بسیاری در كشورهای مختلف از جمله ایران در جهت یافتن راه حلی مناسب برای این بیماران درتلاش بوده و هستند.

وی گفت :ایده اصلی این پژوهش، برداشتن بخشی از بافت بیضه قبل از شیمی درمانی، فریز آن، تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز (Spermatogonial stem cells) در آزمایشگاه و پیوند مجدد آنها به خود فرد است. اگرچه امكان فریز بافت بیضه انسانی از سالیان قبل فراهم شده است اما امكان تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی وجود نداشت كه امروزه امكان انجام این تكثیر در مركز فوق تخصصی ابن سینا فراهم شده است .

همچنین دكتر'هومن صدری اردكانی' عضو هیات علمی پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی- ابن سینا و مجری این طرح پژوهشی با اشاره به موفقیت این پژوهش در تكثیر سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی به میزان بیش از18 هزار برابر گفت: این طرح پژوهشی به صورت مشترك توسط پژوهشگاه فناوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی- ابن سینا و مركز طب تولید مثل دانشگاه آمستردام درسال های 2007 تا 2011 میلادی (1390-1386 شمسی) انجام شده است .

وی به تازگی موفق به دریافت جایزه بین المللی یازدهمین جشنواره تحقیقاتی-درمانی باروری و ناباروری رویان و همچنین جایزه سال گذشته بهترین محقق در هلند در زمینه طب تولید مثل (Jan Swammerdam fertility prize) شده است.

این پژوهشگر بالینی و متخصص آندرولوژی یادآور شد : استفاده از نتایج این تحقیق در سطح بالینی در دو مرحله میسراست . در مرحله اول با توجه به فراهم بودن امكان ذخیره سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی ، والدین پسر بچه های مبتلا به سرطان به محض تشخیص باید در این مورد آگاه شوند.

وی ادامه داد:خوشبختانه همزمان با فعالیت مراكز ذخیره سازی سلول های بنیادی اسپرم ساز انسانی در كشورهایی همچون هلند، بلژیك، سوئد، فنلاند و آمریكا، این مهم در ایران و در مركز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مكرر ابن سینای جهاددانشگاهی نیز میسر شده است.

صدری اردكانی افزود :در مرحله بعدی، زمانی كه درمان كامل سرطان انجام شد و ناباروری ناشی از عارضه درمان تایید شد، پیوند سلول های بنیادی تكثیر شده باید انجام شود . در حال حاضر اگرچه ایمنی استفاده درمانی از این سلول ها در مدل های حیوانی تایید شده است اما پژوهشگران بالینی مشغول انجام پروژه هایی در تایید ایمنی كامل پیوند این سلول ها به انسان هستند .

این عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا ابراز امیدواری كرد كه با همكاری بیش از پیش متخصصان رشته های مختلف علوم پزشكی به ویژه متخصصان سرطان شناسی (كودكان و بزرگسالان) ، متخصصان درمان ناباروری و همچنین حمایت های مسوولان بهداشت ودرمان كشور شرایط بهره مندی تمامی بیماران نیازمند روش های حفظ باروری (Fertility Preservation) همزمان با كشورهای دیگر در ایران نیز فراهم شود.