دستگيرى رامين جهانبگلو، نويسنده عرصه فلسفه، صداي آلمان

رامين جهانبگلو، نويسنده و سرپرست گروه انديشه معاصر در دفتر پژوهشهاى فرهنگى ايران دستگير شد. انتشار خبر دستگيرى جهانبگلو موجب تعجب محافل روشنفكرى در ايران و خارج شده است.

براى كسانى كه نشريه‌هاى روشنفكرى و فرهنگى ايران را مى‌شناسند يا با محافل بحث و گفتگو در باره فلسفه معاصر سر و كار دارند، دكتر رامين جهانبگلو نامى‌ است ‌آشنا. رامين جهانبگلو داراى درجه دكترا در رشته فلسفه از دانشگاه سوربون پاريس و درجه فوق دكترا در رشته خاورميانه‌شناسى از دانشگاه هاروارد امريكاست.

روز دوشنبه اول ماه مه اين خبر منتشر شد كه رامين جهانبگلو چند روزى است در بازداشت به سر مى‌برد. از قول دوستان دكتر جهانبگلو گفته شد كه خانواده وى اين خبر را تاييد كرده اند. در اين مورد عيسى سحرخيز، روزنامه‌نگار در تهران به صداى آلمان گفت: ”من با دوستانى كه نزديكتر با اين ماجرا بودند و اين خبر را با خانواده ايشان چك كرده‌اند از طريق تلفن صحبت كردم و آنها گفتند كه از اظهارات و نحوه صحبتهاى خانواده ايشان و خانم آقاى جهانبگلو برمى‌آمد كه اين خبر صحت دارد و ايشان دستگير شده‌اند.“

در اين ميان سايت اينترنتى تلويزيون كانادا نيز از دستگيرى استاد دانشگاهى طرفدار دموكراسى در ايران خبر داده است.

روزنامه اينترنتى ”روز“ از قول برخى از نزديكان جهانبگلو مى‌نويسد كه احتمال دارد كه جهانبگلو بخاطر اين دستگير شده باشد كه در مصاحبه‌اى با روزنامه‌اى اسپانيايى به گفته‌هاى رييس جمهور ايران احمدى‌نژاد در باره افسانه بودن هولوكاست، كشتار يهوديان، انتقاد كرده است.

اما بخشى ديگر از نزديكان فكرى جهانبگلو اين امر را نامحتمل مى‌دانند و مى‌پرسند كه چرا شخصيتى كه به كار فرهنگى مشغول است را دستگير كرده‌اند. عيسى سحرخيز در پاسخ به اين پرسش كه علت دستگيرى دكتر جهانبگلو چه مى‌تواند باشد گفت: ”ما هيچ گونه اطلاع موثقى در اين باره كه علت دستگيرى چه بوده نداريم و همان گونه كه گفتم خانم ايشان بسيار نگران بودند و هيچ صحبتى را نمى‌كردند و طبيعتا هم وقتى كه آقاى جهانبگلو دستگير شدند كسى به ايشان دسترسى نداشته كه از علت دستگيرى مطلع باشد. هر چيز كه گفته شود تنها مى‌تواند حدس و گمان باشد.“

آنچه روشن است اين است كه رامين جهانبگلو چند ماه در هند مشغول تدريس بوده و به هنگام ورود به فرودگاه تهران دستگير شده است. منشى دفتر پژوهشهاى فرهنگى در تهران به صداى آلمان گفت كه خبر دستگيرى رامين جهانبگلو را شنيده است، اما اطلاع ديگرى در اين مورد ندارد. خبر دستگيرى رامين جهانبگلو در مطبوعات تهران هم بازتابى نداشته است، به گونه‌اى كه بهروز غريب پور، مدير خانه هنرمندان ايران، كه در آن رامين جهانبگلو كلاسهايى را در باره زيبايى‌شناسى و فلسفه اداره مى‌كرد، در مصاحبه‌اى با صداى آلمان گفت كه خبر دستگيرى دكتر جهانبگلو را تا كنون نشنيده است.

برخى ناظران سياسى و فرهنگى معتقدند كه دستگير‌ى دكتر رامين جهانبگلو مى‌تواند نشانگر مقابله محافظه‌كاران در ايران با گسترش افكار مدرن و سكولار باشد. رامين جهانبگلو فعاليتهاى آموزشى خود را از ۱۳ سال پيش در انجمن حكمت و فلسفه تهران آغاز كرد. انتشار مصاحبه‌هاى او با شخصيتهاى انديشمند جهان چون آيزايا برلين و جورج استاينر، در نشريه‌هاى روشنفكرى و علمى تهران موجب شهرت او در ايران شد. از جمله كتابهاى نوشته او عبارتند از ”جهانى بودن“، ”تاملات هگلى“، ”تمدن و تجدد“، ”مدرنيته، دموكراسى و روشنفكران“، ”ايران و مدرنيته“ و ”انديشه عدم خشونت“.

جهانبگلو در سالهاى اخير به عنوان محقق در انجمن ايران‌شناسى فرانسه در تهران مشغول به كار بود. فعاليتهاى آموزشى جهانبگلو با سمت استاديار رشته فلسفه سياسى در دانشگاه تورنتو كانادا ادامه يافت. آخرين سمت او در ايران سرپرستى گروه انديشه معاصر در دفتر پژوهشهاى فرهنگى بوده است.

كيواندخت قهارى