گفتگوی بهنام باوندپور با پرويز ورجاوند: برخورد از موضع بالاتر براى گرفتن امتياز، صدای آلمان

نمايندگان پنج عضو دائمى شوراى امنيت سازمان ملل متحد، به همراه آلمان، امروز براى تصميم‌گيرى درباره نشست اضطرارى شوراى حكام آژانس بين‌المللى انرژى اتمى، در لندن گرد هم آمدند. اكثر ديپلمات‌هاى غربى حمله نظامى و حتا تحريم اقتصادى را سياست‌هايى نمى‌دانند كه در دستور كار آمريكا قرار داشته باشد. پس در صورت ارجاع پرونده هسته‌اى جمهورى اسلامى به شوراى امنيت، چه تصميم‌هاى محتملى از سوى اين بالاترين نهاد بين‌المللى عليه ايران گرفته خواهد شد؟ آيا سياست‌هاى دولت جديد و اظهارات ضداسراييلى رييس جمهورى اسلامى ايران، مثلا طرح كنفرانس تحقيق در مورد نسل‌كشى يهوديان در جنگ دوم جهانى از سوى محمود احمدى‌نژاد، تاثيرى بر شديدتر شدن برخورد غرب نسبت به ايران خواهد داشت؟ صداى آلمان براى يافتن پاسخ اين پرسش‌ها گفتگويى انجام داده است با دكتر پرويز ورجاوند صاحب‌نظر مسايل سياسى و از اعضاى شوراى مركزى جبهه ملى.

مصاحبه گر: بهنام باوندپور

صداى آلمان: دکتر ورجاوند، امروز پنج قدرت بزرگ هسته‌ای جهان به اضافه‌ی آلمان در لندن جمع شدند تا درباره‌ی نشست اضطراری شورای حکام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رابطه با پرونده‌ی هسته‌ای ایران تصمیم گیری بکنند. آنطوری که پیداست ارجاع پرونده‌ی اتمی ایران به شورای امنیت قطعی ست. در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، به نظر شما چه سناریوهای محتملی علیه ایران وجود خواهد داشت؟

پرویز ورجاوند: مسئله‌ی تشکیل این جلسه تقریبا یکی از موارد بشدت استثنایی ست، چون تا پیش از این بردن یک پرونده به شورای امنیت در دوران جنگ سرد که بشدت این وضع را داشت و در دوران بعدهم مسئله به اینصورت بود که چالش‌هایی وجود داشت که هیچگاه این چالش‌ها همسو نبود. الان تشکیل این جلسه و این نشست و آن اخطار قبلی که آقایان دادند حکایت از این دارد که مجموعه‌ی این قدرتها در یک همسویی دارند گام برمی‌دارند و بدون شک با یک چنین شرایطی پرونده اگر به شورای امنیت برود، با اولین اخطار و قطعنامه‌ای که هشداردهنده است کارش را شروع می‌کند. بدون اینکه، به اعتقاد من در این قطعنامه نکات فراتر از اخطار و درخواستهای قاطع مطرح بشوند.

صداى آلمان: فکر می‌کنید این نخستین گام یا هشدار چه چیزی باشد،‌ مثلا محدودکردن دیدار و ملاقات دیپلمات‌هایی ایرانی از کشورهای خارجی؟

پرویز ورجاوند: بهیچوجه فکر نمی‌کنم که در اولین قطعنامه و هشدار مسئله‌ی معینی را در ایجاد محدودیت عنوان بکنند، بلکه تصور من این است که در این قطعنامه‌ی نخست در چارچوب مطالبی که تا بحال بصورت شفاف مطرح کرده‌اند مسئله‌ی توقف قطعی غنی سازی و بسته شدن به احتمال قوی پایگاه نطنز را بعنوان پیشنهاد قطعی‌شان مطرح می‌کنند که اگر چنین نشود، با قطعنامه‌های بعد بسراغ ایجاد محدودیت‌ها گام برمی‌دارند.

صداى آلمان: پس به نظر شما دکتر ورجاوند، چه هنگامی و در چه شرایطی ممکن است شورای امنیت دست به اقدامات تندتری، مثلا تحریم اقتصادی، علیه جمهوری اسلامی ایران بزند؟

پرویز ورجاوند: در طی زمانی را که تعیین خواهند کرد، به احتمال در این هشدار اولیه و قطعنامه‌ی اولی، می‌تواند با یک فاصله‌ی زمانی کمی، اگر آن زمانبندی زمان کوتاهی باشد که به اعتباری در پیوند خواهد بود با مسایل مربوط به عراق. یعنی احتمال قوی می‌دهم که هر اقدام تحریم‌گونه‌ای علیه ایران قبل از اعلام نتایج انتخابات عراق و حرکت بسوی استقرار دولت پایدار عراق می‌تواند صورت بگیرد.

صداى آلمان: گزینه‌ی نظامی چطور؟ آیا فکر می‌کنید، چه در کوتاه مدت، چه در درازمدت، گزینه‌ی نظامی کاملا منتفی ست؟

پرویز ورجاوند: بهیچوجه. به دلیل اینکه بارها و بارها تمام مقامات، بویژه هم رییس جمهور آمریکا و هم وزیر امور خارجه‌اش، به این مسئله اشاره داشتند که هیچگاه گزینه‌ی نظامی را از روی میز برنخواهند داشت. منتهای مراتب تصور من براین‌ست که یک زمان قابل ملاحظه‌ای طی خواهد شد و همه‌ی اینها بستگی دارد که آیا بعد از استقرار پارلمان جدید در عراق و انتخاب دولت جدید آن، اگر شرایط عراق در چارچوب یک سازوکار امنیتی معقول و مطلوب پیش برود احتمال برخوردهای نظامی با ایران بیشتر است. ولی اگر شرایط عراق آشفته‌تر از آنچیزی که تا بحال بوده بشود، به احتمال زیاد برخوردهای نظامی را تعقیب خواهند کرد.

صداى آلمان: دکتر ورجاوند، قرار است در ایران به ابتکار آقای احمدی‌نژاد کنفرانسی برای بررسی و تحقیق حول مسئله‌ی کشتار و نسل کشی یهودیان بدست ناسیونال سوسیالیست‌ها برگزار بشود. این مسئله در غرب انعکاس زیادی داشته است و بیشتر انعکاسی منفی. فکر می‌کنید این امر چه تاثیری در جو جهانی علیه ایران خواهد داشت و آیا اصولا در چنین شرایطی طرح این مسئله را مدبرانه می‌دانید؟

پرویز ورجاوند: من بارها درباره‌ی صحبت‌هایی که این آقا انجام داده‌اند در این زمینه گفته‌ام که طرح مسئله به اینصورت از طرف این فرد و در شرایط موجود بزرگترین پیروزی برای صهیونیسم است. به دلیل اینکه واقعا اگر در یک فضای آرام و از سوی یک مجموعه‌ای از چهره‌های متخصص و متبحر در تاریخ جهان یک چنین پیشنهادی مطرح می‌شد، احتمال داشت که مورد بررسی قرار بگیرد و بسیاری از مسایل مبهم بازشناسی بشود. ولی با طرح مسئله از طرف ایشان و این پیشنهاد اخیر در عمل اصلا ذهنیت جهانی را برای شناخت گسترده‌ی مسایل مربوط به جریان جنگ دوم جهانی که فقط تنها این مسئله‌ی برخورد با یهودیان نیست،‌ طرح این مسئله بوسیله‌ی این فرد و در این شرایط اصلا دارد صورت مسئله را بشدت پاک می‌کند و کوچکترین شرایطی را برای یک بررسی واقع‌بینانه را برای مدتها از بین می‌برد،‌ و از سوی دیگر لطمه‌ی شدیدی به موقعیت ایران می‌زند از نقطه نظر مسایل مربوط به انرژی اتمی و موضعگیری‌های جهانی در مقابل منافع ملی ایران.

صداى آلمان: دکتر ورجاوند، آیا اصولا تا زمانی‌ که پرونده‌ی ایران به شورای امنیت برسد، شانس و امکانی برای جمهوری اسلامی ایران وجود دارد که مانع از ارجاع پرونده به شورای امنیت بشود؟ منظور تا زمانیکه ایران بر مواضع تاکنونی خودش پافشاری بکند.

پرویز ورجاوند: مقامات ایران تصورشان این است که هرقدر از موضع بالاتر با قضایا برخورد بکنند امکان گرفتن آوانس را خواهند داشت. در حالیکه بشدت این یک پندار نادرستی ست. به دلیل اینکه آنها در زمینه‌ی مسایلی خیلی از نظر سطح بازتاب پایین‌تر از مسئله‌ی ایران حاضر به دادن آوانس‌ها نخواهند بود. بنابراین من بعید می‌بینم، مگر اینکه اینها واقعا شرایط برخورد را بشدت محکم دریافت بکنند و در آن شرایط یک رجعتی بکنند که همان پیشنهاد قبلی که من بارها مطرح کرده‌ام، که بار دیگر بروند بسوی در تعلیق نگهداشتن خودخواسته‌ی مسئله‌ی غنی سازی، که تازه آنجا جای بحث خواهد بود که در چنین شرایطی اگر اینها این پیشنهاد را بکنند تا چه حد غرب با آنها همگامی قطعی خواهد داشت. ولی احتمال نسبی بودن این موافقت را می‌شود داد.

صداى آلمان: دکتر ورجاوند، آخرین پرسش من. آیا دوره‌ای از تاریخ معاصر ایران را سراغ دارید که جامعه جهانی علیه ایران تا این حد و به این شکل یکصدا شده باشد؟

پرویز ورجاوند: بهیچوجه! نه تنها در مورد ایران، در مورد هیچ کشوری در دنیا شما چنین وضعی را پیدا نمی‌کنید. هم اکنون شاهد مسئله‌ی کره شمالی هستیم. با اینکه ژاپن به جهات فراوان و کره جنوبی علاقمند به این هستند که هرچه سریعتر کره شمالی را بتوانند در ابعاد گسترده در زمینه‌ی تکنولوژی هسته‌ای از توان بیندازند، ولی نحوه‌ی مذاکراتی که دارد طی این مدت طولانی تداوم پیدا می‌کند حکایت از این دارد که یک اجماعی در جهت برخورد تند و رادیکال با کره شمالی وجود ندارد. در حالیکه شاهد این مسئله هستیم که علی‌رغم باج‌هایی که به روسیه، چین و بسیاری از کشورهای دیگر داده شده است، در عمل ما شاهد وجود یک موضعگیری‌های نصفه نیمه هم از سوی برخی از کشورها در مقابل این موضع تند در قبال ایران نیستیم.

[برای شنيدن مصاحبه و رجوع به اصل مطلب اينجا را کليک کنيد]