كلاس كار سياسى و روزنامه نگارى متفاوت است، ماشاءالله شمس الواعظين، شرق

ماشاءالله شمس الواعظين، سردبيرى روزنامه كيهان، جامعه، توس، نشاط و عصر آزادگان را در كارنامه فعاليت روزنامه نگارى خود دارد. نظر او را درباره ۹ بند از بند هاى پيش نويس ميثاق اصول اخلاقى حرفه روزنامه نگارى جويا شديم.
•روزنامه نگار با توجه به رسالت اجتماعى خود بايد از حق دستيابى آزادانه به همه منابع خبرى و آزادى انجام بررسى ها و تحقيق هاى ضرورى درباره تمام رويداد هاى زندگى عمومى، برخوردار باشد. بنابراين محرمانه بودن امور عمومى يا خصوصى به جز موارد استثنايى مشخص شده از طريق قوانين و مقررات ملى، نمى تواند در برابر وى مطرح شود.
شمس الواعظين:اگر قبول كنيم كه مرجع تشخيص محرمانه بودن اسناد، همان مرجعى است كه آن سند را صادر كرده است مشكلى به وجود نمى آيد و خبرنگاران موظف هستند كه آن را رعايت كنند.
•اصل استقلال عمل تحريريه مطبوعات و ساير رسانه هاى همگانى، از امتياز هاى معنوى مهم روزنامه نگارى است و هيچ نوع فشار و اجبار درون سازمانى (از سوى صاحبان و مديران) يا برون سازمانى (از سوى مقامات دولتى و موسسات اقتصادى) براى اثر گذارى برچگونگى مندرجات و محتويات آنها قابل قبول نيست.
شمس الواعظين:درست است. هيچ اشكالى ندارد.
•روزنامه نگار حق دارد در انجام كار حرفه اى خويش از پيروى هر شيوه اى كه با خط مشى رسمى نشريه يا رسانه ديگر محل كار او پيش بينى شده با پيمان جمعى كار حرفه اى وى، مغايرت داشته باشد، خوددارى كند.
شمس الواعظين:روزنامه نگار را نمى توان مجبور كرد كه برخلاف اعتقاد و وجدان خود، به اقدامى حرفه اى دست بزند و عقيده ابراز دارد. به همين لحاظ، اعمال هرگونه فشار حرفه اى و سياسى در مورد چگونگى فعاليت وى، ممنوع است.خبرنگار بايد در ساحت خبر بى طرف باشد. اگر خبرنگار، نخواهد كار حرفه اى خود را انجام دهد. صرفاً به خاطر اينكه آن خبر با عقايد او نمى خواند، كار حرفه اى پيش نمى رود. بين كار سياسى و روزنامه نگارى نبايد خلط شود يعنى اگر خبرنگارى در كار خبر بخواهد نظرش را در خبر بگنجاند، بايد از او بازخواست كرد. به نظر من اين بند بايد اصلاح شود.
•«قيد وجدانى» حرفه روزنامه نگارى كه در قوانين و مقررات مربوط به استقلال اين حرفه و يا در اصول اخلاقى آن پيش بينى مى شود، مستلزم آن است كه بتواند در صورت تعطيل، واگذارى يا فروش موسسه مطبوعاتى يا رسانه اى محل كار خود و يا تغيير خط مشى آن، به صورتى كه به شرافت حرفه اى يا حيثيت اجتماعى او لطمه وارد كند، استعفا دهد و غرامت دريافت نمايد.
شمس الواعظين:كلمه غرامت در اين پيش نويس به معنى بازخريد سنوات خدمت است. اين بند تاكيد دارد كه اگر روزنامه نگارى نخواهد در روزنامه اى كار كند، مى تواند از سمت خود استعفا دهد و كارفرما نمى تواند به خاطر آنكه او قصد استعفا دارد، بازخريد خدمات او را نپردازد. به همين دليل هم نمى توان خبرنگار را به نوشتن مطلبى مجبور كرد.
•استقلال عمل هيات تحريريه مطبوعات يا رسانه هاى همگانى ديگر ايجاب مى كند كه از هرگونه تصميم مهمى كه زندگى موسسه مطبوعاتى يا رسانه اى محل كار آن را تحت تاثير قرار مى دهد، مطلع شود. اين هيات پيش از تصميم نهايى راجع به هر اقدامى مربوط به تركيب اعضاى تحريريه _ استخدام، اخراج، انتقال و ارتقاى روزنامه نگاران _ مورد مشورت قرار مى گيرد.
شمس الواعظين:اگر روزنامه ها به صورت سهامى اداره شوند، روزنامه نگارها در فوايد كيفيت روزنامه شريك مى شوند. روزنامه هايى كه به بخش خصوصى تعلق ندارند و متعلق به نهادهاى عمومى و دولتى هستند براى سهامى شدن شانس بيشترى دارند. نهادهاى عمومى و دولتى مى توانند سهام خود را واگذار كنند. اگر اين اتفاق روى دهد، آن وقت تصميم گيرى براى استخدام، اخراج، انتقال و ارتقاى روزنامه نگاران امكان پذير مى شود.
•مشاركت روزنامه نگاران در مالكيت و مديريت موسسات مطبوعاتى و رسانه اى و موافقت آنان براى انتخاب مسئولان و مديران تحريريه كه در بسيارى از كشورهاى جهان اعمال مى شود، از لوازم مهم و ضرورى استقلال حرفه روزنامه نگارى به شمار مى آيد.

شمس الواعظين:من قصد داشتم روزنامه جامعه را سهامى كنم و روزنامه نگاران سهام دار شوند. به اين ترتيب ضريب امنيت و مصونيت نشريه بيشتر مى شد. اين سهام بايد به گونه اى باشد كه بعد از بازنشستگى روزنامه نگار اين سهام به روزنامه نگار ديگرى داده شود. با اين طرح ها مى شود، تشكل هاى صنفى را قوى كرد.