خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس سياسي
علويتبار معتقد است كه در دنياي امروز برخي براي اينكه نشان دهند غربزده نيستند، عوامزدگي را ترجيح داده و برخي تحريفات را به جاي فرهنگ ديني تحويل مرم ميدهند.
به گزارش خبرنگار سياسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عليرضا علويتبار جامعهشناس طي سخناني در تالار انديشهي كوي دانشگاه تهران كه از سوي انجمن اسلامي دانشگاه تهران و علوم پزشكي تهران برگزار شد، با بيان اين كه ملت ما براي تشكيل حكومت ديني انقلاب كردهاند تاكيد كرد:مطمئنا خرج كردن دين در پاي سياست يا كنترل فرهنگ عمومي نتيجهاي جز تقدسزدايي نخواهد داشت.
وي خاطرنشان كرد كه ملت نميخواهند حق ويژهاي براي فرد يا گروه خاصي در نظر گرفته شود، آنها انحصار قدرت سياسي را نميخواهند بلكه فقط براي انحصار سياست در دين انقلاب كردند.
اين جامعهشناس با بيان اين كه امروز خط مشي عمومي در جامعه از ارزشهاي ديني الهام ميگيرد، به نتيجهي نظرسنجيهاي انجام شده مبني بر اين كه اكثر مردم مخالف جدايي دين از سياست هستند اشاره كرد و آن را نشانهي تدين و اسلامخواهي از سوي مردم برشمرد.
علويتبار در بخش ديگري از سخنان خود گفت: در متون مقدس وحياني اديان توحيدي، هم صورت زباني متن مقدس و هم گزارهاي كه حكايت از تجربهي ديني دارد، متعلق به تجربهي ديني يا وحياني ميباشند.
وي توضيح داد: در مورد صورت زباني، مفسران ديني دو ديدگاه دارند در ديدگاه اول صورت زباني متن مقدس تعبير شخص پيامبر از تجربهي ديني است در حالي كه در ديدگاه دوم صورت زباني متن و مياني جزيي از تجربهي دين وحياني است. به عبارتي نبي نه تنها خدا را ملاقات كرده پيام و وحي را ميگيرد بلكه صورت زباني گزارش آن را نيز دريافت ميكند. كتابهاي انجيل و تورات جزء ديدگاه اول محسوب ميشوند در صورتيكه قرآن كريم كتاب آسماني مسلمانان جزء دسته دوم است البته احاديث قدسي كه از زبان مبارك پيامبر اكرم(ص) جاري شده از نوع اول ميباشد.
وي ادامه داد: وجود متنهاي مقدس در جوامع ديني دو كاركرد دارد، يكي اينكه منبع الهام تجربهي ديني است يعني زمينهي دستيابي به وراء الفاظ صورت زباني گنجانده شده را فراهم ميكند و از سوي ديگر متن مقدس نقش ضابطه و معيار تميز تجربهي اصيل ديني با غير اصيل را ايفا ميكند به عبارتي مردم ميفهمند كه چقدر به درك درستتر رسيدهاند و تجربهي دين پيامبر محك تجربههاي ديني افراد ميشود.
علويتبار ادامه داد: نقد متن مقدس دو جهتگيري مختلف دارد نخست نقد منكرانه كه با پيشفرض و با هدف نفي گوهر قدسي پيام مقدس نقد صورت ميگيرد. دوم نقد مومنانه كه حكايت از تجربهي اصيل ديني دارد يعني رابطه انسان و خداوند را مشخص ميكند.
advertisement@gooya.com |
|
وي در تبيين نقد مومنانه با اشاره به مباحث كلامي سنتي، گفت: در مباحث سنتي وحي قطعي هم قطعي الصدور است - يعني حتما از جانب خداوند فرستاده ميشود - و هم قطعي الدلاله است - يعني معناي وحي ابهام ندارد - و هم قطعي الحجت ميباشد - يعني پيامبر به خاطر بيان وحي آن را گفته است نه به خاطر تقيه در شرايط خطر و اضطرار و هر وحي كه اين سه قطعيت را نداشته باشد وحي ظني است.
علويتبار تصريح كرد: وقتي ميگوييم متن حاوي پيام خدا براي انسانها از طريق پيامبر آورده شده بنابراين مجراي انتقال پيام از سوي خدا براي انسان زبان است كه ميتواند روي فهم محتواي پيام تاثير بگذارد.
وي ابراز داشت: زبان وسيلهي خنثي در انتقال معاني نيست، زبان از سبك زندگي انسانها حكايت ميكند.
وي ايمان و تجربهي دين را شرط لازم و نه شرط كافي براي خوشبختي انسان ناميد و اظهار داشت: ما براي خوشبختي به نان، آزادي، فرهنگ، ايمان و دوست داشتن احتياج داريم.
اين جامعه شناس ادامه داد: با دينداري تنها هم نميشود خوشبخت بود و بدون دين هم نميشود به خوشبختي رسيد حتي اگر انسان ساير چيزها را داشته باشد؛ به علم و پيشرفت احتياج داريم، به نهادهاي آزادساز و بهرهوري از طبيعت براي مبارزه با فقر نيازمنديم و در كنار آن، به عشق الهي هم محتاجيم.
وي تصريح كرد: اگر كسي قائل به اين باشد كه دين شرط لازم خوشبختي است آن موقع خودش را محروم نميكند از نقد مومنانه و تجربهي ديني و تشخيص تجربهي اصيل از تجربهي غير اصيل و موقعي كه در تفسير و فهم متن دچار مشكل شد در واقع اين رياضيت مومنانه و تلاش را متحمل ميشود تا به تدريج آن درونهي فراتاريخي و فرازماني و فرامكاني وحي را از آنچه كه زبان و مجاري انتقال فراهم آورده، جدا كند.
علويتبار معتقد است: رسالت مومنان در دنياي مدرن، خارج كردن متن مقدس از آن چيزي است كه احيانا زمان و مكان براي آن فراهم كرده و اين يك مجاهدت بزرگ در دوران مدرن است كه بشر ديني انجام ميدهد تا از بركت متن مقدس برخوردار شود.